گزارشهای مالی و گمرکی ایران کیلوئی هفتاد ریال

حفظ و نگهداری اسناد تاریخ ایران امروز چه وضعیتی دارد؟ دکتر حسین ابوترابیان مترجم کتاب ماموریت آمریکائیها در ایران که در ۲۵۳۶ منتشر شده است در صفحه دوم مقدمه مترجم درباره این اسناد در آن سالها چنین نوشته است: 

متاسفانه قبلاْ در مملکت ما ضبط و ثبت اصولی در کارها نبود هر مافوقی به خود اجازه دخل و تصرف در اسناد و مدارک سمی می داد حتی بعضی از روسا پرونده های اداری را در منزل نگهداری می کردند و پس از تغییر شغل حاضر به تحویل آنها نبودند و مسلم است که پس از فوت آنها تعداد زیادی از اسناد و مدارک مهم مملکت به وسیله وراثی که اغلب قادر به درک ارزش آنها نبودند به صورت کاغذ باطله فروخته می شد . (چندی پیش [۱۳۵۶ش.] یکی از دوستان در حدود هفت هزار برگ از گزارشهای مالی و گمرکی ایران که اغلب آنها متعلق به مسیو نوژ بلژیکی بود به قیمت کیلوئی هفتاد ریال از یک خوار و بار فروش خریده بود.) 

و مدارکی هم در بایگانیها مانده بصورتی است که امروزه کسی از وجود آنها آگاه نیست. زیرا اسناد موجود در انبارهای سازمانهای دولتی اگر در اثر آتش سوزی یا حمله موشها و یا به علت رطوبت از بین نرفته باشد آنقدر در هم ریخته و نامنظم است که اصولاْ قابل استفاده نیست و واقعاْ حیف است که اسناد تاریخ ایران این چنین بی ثمر بماند.