پایان فهرست نویسی هزارسند قاجاری زنجان و فارس

هر از گاهی مجموعه هایی چند برگی یا چند صد برگی از مکتوبات، استفتائات، احکام و قراردادها (اسناد شرعی) دوره قاجار پیدا می شود. بررسی این مجموعه ها آشکار می سازند که تعداد اسناد شناخته شده نسبت به تعداد اسناد تولید شده در آن بسیار ناچیز است. مثلاً، امروز از مجموع حداقل 3575 فقره ثبت شده در یکی از چندین محکمه شرع شیراز فقط هشت فقره از آنها را در دست داریم. همچنان که از مجموع 6277 فقره سندی که محکمه ای دیگر تولید و ثبت کرده فقط دو فقره را سراغ داریم. این آماری است که اخیراً در ضمن فهرست نویسی و بررسی قریب به هزار فقره سند در مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی به دست آورده ام.

فقط می توانم بگویم مراکز آرشیوی لازم است روی گردآوری و خریداری مجموعه های شخصی و اوراق پراکنده بیش از پیش متمرکز شوند. این کار می تواند کیفیت تحقیقات تاریخی، اقتصادی، اجتماعی، مذهبی را در دوره های مختلف از جمله دوره قاجار متحول نماید.

ان شاء الله  این فهرست  با تیراژ صد الی دویست نسخه ای بزودی منتشر شود.