اسناد دوره قاجاریه در آتش لطف والی کردستان

 ظاهراْ حدود نیمی از آرشیو های کشور را اسناد دوره قاجاریه به خود اختصاص داده اند. اما چه مقدار از اسناد آن دوره به دوره ما منتقل شده است. پیشنهاد می کنم این مطلب تاریخی را بخوانید:‌

«در سنه ۱۲۴۳ هجری خسرو خان پسر امان الله خان بر بالش امارت متکی و بستویه امور ولایت و انتظام شهر و توابع مشغول شده عباسقلی خان برادرش را نایب الحکومه و محمدصادق خان برادر دیگرش حاکم جوانرود کرده و میرزا فرج الله وزیر مالیات و مییرزا هدایت ملقب ببه امین الایاله شده این خسرو خان بسیار سخی و باذل و در عیش و طرب حریص و به مصاحبت شعرا و عرفا خیلی مایل بوده خود نیز عارف و غزلسرا و بینهایت ظریف و زنده دل بوده است ....  

 خسرو خان که دلی کریم و خاطری رحیم داشته تمام غله انبارات خود را به اهالی شهر و بلوک قرض داده و هشت ماهه از آنها تمسک گرفته است پس از رفع بلای قحط و غلا که تمام اهالی از عسرت و پریشانی به در رفته و آسایشی حاصل کرده اند میرزا فرج الله وزیر در موقعی که خسرو خان والی در اطاق دلگشا در جلو بخاری نشسته جعبه اسناد را حاضر و خاطر والی را یادآور ساخته که چندی است از وعده قروض گذشته بفرمایید مامور وصول کطالبات مشخص و روانه شود خسرو خان والی قدری تامل و بعد دسته دسته اسناد را از وزیر گرفته و میان آتش بخاری انداخته است. میرزا فرج الله و میرزا هدایت الله و سایر حضار زبان به ملامت گشوده و در مقام دولتخواهی عرض کرده اند که اتلاف دولت و مال به این درجه کار خرمندان نیست این اسناد معادل یک صد و پنجاه هزار تومان است و پدربزرگوار تو به زحمات فراوان و عسرت کلی این املاک را جمع و محصولات چندین ساله را ذخیره انبار نموده است. ...» 

میرزا شکرالله سنندجی (فخرالکتاب): تحفه ناصری- به کوشش حشمت الله طبیبی - ۱۳۷۵-ص ۲۰۱-۲۰۲