سرچسبان بجای پاکت

شرح زندگانی من حتی در زمینه اسناد هم کتاب پرمغزی است. ع.مستوفی (فا: ۱۳۲۹خ.) درباره استفاده از سرچسب بجای پاکت مطلب نغزی به قرار ذیل دارد:  

«تا زمان نیمه جوانمردی من هم سرچسب معمول بود و پاکت خیلی رواج نداشت و گران تمام می شد. سرچسب عبارت بود از کاغذ نازکی که به عرض یک شست و طول چهار انگشت نیمه منفرج با نشاسته آهار زده و زیر مهره براق کرده بودند.  

هر نویسنده مقداری از این سرچسب ها را در قاب مقوایی نقاشی رنگ و روغن زده در جیب داشت. کاغذی را که می نوشت از عرض لوله می کرد. یک دانه از این سرچسب ها را از سرچسب دان بیرون می کشید. سر آن را با زبان تر می کرد و در وسط لوله می گذاشت. این سرچسب بواسطه لعابی که داشت بجای خود محکم می چسبید. باقی درازای سرچسب را به دور لوله می پیچید آخر آن را هم با زبان تر کرده می چسباند و به این وسیله یک کمربند به عرض یک شست دور کاغذ لوله شده ایجاد می کرد و بعد لوله را میان انگشت نر و سبابه گرفته با دست دیگر به فشار از میان دو انگشت می گذراند تا لوله مبدل به مستطیلی به عرض یک شست و طول کاغذ بشود. 

روی محل چسبیدن سرچسب مهر صاحب کاغذ را می زدند و در طرفین اسم و نشانی کسی را که باید کاغذ به او برسد می نوشتند و به مقصد می فرستادند. 

کاغذها عموماْ سفید بود. سرچسب ها را به الوان مختلف سبز و آبی و قرمز و زرد می کردند.  

همانطور که قلمدان برای هر میرزایی از لوازم کار بود سرچسب دان هم از لوازم بود. کسانی که می خواستند خیلی با لفظ قلم حرف بزنند سرچسب را سرچسبان می گفتند و البته سرچسبان صحیح تر از سرچسب است.» 

عبدالله مستوفی: شرح زندگانی من. تهران: هرمس. چ۱- ج۱-ص: ۳۶-۳۷